Năm 2004, lễ trao giải lần đầu tiên được tổ chức song chưa được gọi là giải Cống hiến (sau này được gọi là tiền Cống hiến). Giải thưởng chính thức được trao từ năm 2005 và được gọi là Giải Cống hiến 1. Giải Cống hiến quan tâm nhiều tới hoạt động của các nghệ sĩ trong suốt một năm chẵn hoạt động qua các chương trình, album, dự án âm nhạc,... Tính uy tín của giải thưởng tới từ việc các hạng mục được bình chọn từ lá phiếu của báo chí cả nước với tính công khai, minh bạch cao[1][6][7]. Nhạc sĩ Anh Quân nói: "Đây là giải thưởng duy nhất tôi còn kỳ vọng!"[1]. Thông thường, danh sách chi tiết các đề cử được báo Thể thao & Văn hóa công bố trong một buổi họp báo lớn trước khi có một đêm gala quy tụ các nghệ sĩ vào đầu năm mới.

Có 4 hạng mục chính của lễ trao giải, bao gồm "Album của năm", "Chương trình của năm", "Nhạc sĩ của năm" và giải thưởng quan trọng nhất – "Ca sĩ của năm". Tại Giải Cống hiến 2008, sau nhiều tranh luận, giải Cống hiến có phân tách hạng mục "Ca sĩ của năm" thành 2 hạng mục cho nghệ sĩ nam và nghệ sĩ nữ (Đàm Vĩnh Hưng và Hồ Ngọc Hà đoạt giải). Tuy nhiên, 2 giải thưởng này bị chỉ trích gay gắt[6] nên sau đó lại bị gộp lại thành hạng mục ban đầu.

Năm 2013 là năm đầu tiên, Giải Cống hiến mở rộng ra tới 6 hạng mục trong đó có 2 hạng mục mới đó là "Bài hát của năm" và "Nghệ sĩ mới của năm"[8][9]. Từ mùa thứ 9 (2014), giải thưởng tiếp tục mở rộng cho "Chuỗi chương trình của năm"[10]. Từ mùa thứ 11, giải thưởng bổ sung thêm hạng mục "Video âm nhạc của năm"[11].

Tại mùa thứ 12 năm 2017, hạng mục mới "Nhà sản xuất của năm" đã được bổ sung thành hạng mục giải thưởng thứ 9 của giải thưởng[12]. Từ năm này chứng kiến chiến thắng ngoạn mục của Noo Phước Thịnh trước hàng loạt tên tuổi như Hồ Ngọc Hà, Hà Trần, Đông Nhi và Hà Anh Tuấn để giành giải thưởng quan trọng nhất Ca sĩ của năm.

Tính tới năm 2017, Tùng Dương là nghệ sĩ thành công nhất với 10 lần chiến thắng và cũng là nghệ sĩ được đề cử nhiều nhất với con số 17 (bao gồm cả các album kết hợp). Tiếp đến, Mỹ Tâm là nghệ sĩ được đề cử với 14 lần. Đứng thứ ba là Thanh Lam và Đức Tuấn với 10 lần được xướng tên trong các hạng mục. Sát nút, Trần Thu Hà, Hồ Ngọc Hà, Hà Anh Tuấn và Đỗ Bảo với 9 đề cử. Cuối cùng là nhạc sĩ Quốc Trung 8 đề cử. Ngoài ra, Saxophone Trần Mạnh Tuấn còn là nhạc công đầu tiên và duy nhất được đề cử 5 lần.